Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi, Çemberlitaş’ta Maarif Nazırı Saffet Paşa tarafından kurulmuştur. II. Abdülhamit döneminde sansür binası olarak da kullanılmış, daha sonra 1908 yılında İstanbul Belediyesi’ne devredilmiştir. 1983 döneminde Belediye Başkanı olan Abdullah Tırtıl’ın, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu ile yaptığı görüşme sonunda binanın Basın Müzesi olarak hizmet vermesi kararlaştırılmıştır.
Müze, eski zamanın teknolojisinden bu yana geçirdiği evrimi gösteriyor. Daktilolar, taş baskı makineleri, telefonlar, düz baskı makineleri, rotatif gibi eski cihazlar ve makinalar müzede yer alıyor. Giriş kısmında ise dünyanın hemen hemen her yerine ait biblo bebeklerini görebiliriz. Bu bebekler, TGC Basın Müzesine Ayşegül Dora tarafından 2012 yılında bağışlanmıştır. Müzede aynı zamanda eski gazetecilerin özel eşyaları da yer alıyor. (Ahmet Mithat Efendi’nin ‘çalışma masası’, Faruk Gurtunca’nın ‘çalışma dolabı’ gibi.) Anı kısmında eski yazarların ve gazetecilerin fotoğrafları var. O zamanın usta gazetecilerinin dokundukları cihazları görmek, içerisine yazmış oldukları gazeteleri yakından inceleme fırsatı bende oldukça heyecan verici bir his uyandırdı. Müzedeki eski telefonların ve daktiloların ise ortamı daha nostaljik gösterdiğini söyleyebilirim. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Müzesi’nin sadece bir gazetecinin değil, bütün iletişim öğrencilerinin gitmesi gereken önemli bir yer olduğunu düşünüyorum.
Basın Müzesi’nin iletişim tarihine en büyük katkısı ise basın tarihine şahitlik etmemizi sağlamasıdır. Sanatçıların, gazetecilerin yazmış olduğu yazılar, ilk matbaalar, daktilolar, baskı makinelerinin, iletişim tarihiyle her zaman iç içe olmasının kanıtıdır. Örnek vermek gerekirse, Türkiye’de ilk basım olarak bilinen 1729 yılında İbrahim Müteferrika’nın kurmuş olduğu matbaanın maketi ve bastığı örnekler bu müzede yer alıyor. Kısacası, haberleşmenin kaynağı iletişimdir ve biz bunu bu müzede görebiliyoruz.
TGC Basın Müzesi bizlere, Türk basınına dair her şeyi, bu sektöre ve mesleğe ait tüm ayrıntıları görmemizi sağlıyor.
Kübra Bayraktar
Darağacı Sanat 