Türk mizahının köşe taşlarından olan Hababam Sınıfı gerek romanları gerek de sinema filmleriyle halen adından söz ettirmekte ve denk geldiğimizde bir sahnesine yahut sayfasına, bizi kitlemektedir. Rıfat Ilgaz’ın anılarından yola çıkarak yazdığı efsane eser Rus bir yazardan çeviriymiş. (!!)
İlhan Selçuk’un sahibi olduğu Dolmuş dergisi Rıfat Ilgaz başta olmak üzere pek çok önemli yazar ve şairin uğrak yeriydi o dönem. Ilgaz’ın mizah öyküleri yayımladığı bu dergide bir gün, “Bir diziye başlayalım.” demesiyle başlayan Hababam Sınıfı serüveni müthiş bir ilgi ve hayranlıkla kitap halini alacak noktaya kadar gelir. Rıfat Ilgaz, Hababam Sınıfı’nı “Stepne” mahlasıyla yayımlamaktadır. İlhan Selçuk kitap olacağı zaman Ilgaz’a, “Kitaba adını koyalım.” der ancak Ilgaz bunu şiddetle reddeder. Zaten çevresindeki hatta dergideki dostları bile eserin ona ait olduğunu tahmin edemez çünkü o herkese göre 1940 kuşağının hızlı şairidir, mizah yazacağını kim düşünebilir? Zaten Ilgaz da aynı fikirdedir. “Ben şairim, ipe sapa gelmez şeylere adımı yazmayın.” demiştir. Kitap Stepne imzasıyla çıkmıştır.
Hababam Sınıfı dergideki ilginin üzerine katarak rafları silip süpürür. Öyle hızlı satılmıştır ki, yazar bile bu kadarını beklememiştir. Ilgaz’ın ilk kez kitabıyla para kazanması anlamına gelmektedir bu. “Şairlik adımı kullanmadan mizah yazarı olmuş, kitap çıkarmış ve ilk kez kitaptan para kazanmıştım.(Yokuş Yukarı)”
Kitabın ikincisini çıkarmayı planlayan Ilgaz bu defa adını da ekletmek istemektedir. Ünü kendini de aşan esere ileride sahip çıkabilmesi için bu gereklidir. Fakat yoğun bir eleştiri ile karşılaşmıştır. “Birincisi daha iyiydi, nereden çıktı bu ikincisi?” Oysa yeni bir şey yoktur. Dergide severek okunan öykülerin devamıdır bu ama tepkiler umut kırıcıdır her zamanki gibi. Tam bu zamanlarda Rıfat Ilgaz’ın Hababam Sınıfı’nın Rus yazardan çevrildiği ortaya çıkar. Buradan sonrası Rıfat Ilgaz’ın anılarına göre şöyle cereyan etmiştir:
Babıâli demirbaşlarından dağıtıcı Faruk kitabı evirip çevirdikten sonra: “Nerede Stepneee, nerede Rıfat Ilgaz. Herif yazmış ancak iki hikâyesini okuyabildim. Bırak dostum bu işleri.” dediğinde Ilgaz durumu anlamamıştır. Dağıtıcı Faruk, “Rusçan fena değil. İlk kitabı çok güzel çevirmişsin.”
“Ben mi çevirmişim? Hangi yazardan?”
“Hangi yazardan olacak! Stepne’den. Baktın birincisi iyi gitti, ikinciyi de sen yetiştirdin geriden.”
Üstadın çevresinde böyle insanlar olmuşken, şaşmamalı doğrusu onca mizah öyküsü yazmasına. 😊
İlgili Yazı: Hababam Sınıfı’nın Şöhretini Kıskanan Bir Şair: Rıfat Ilgaz
KAYNAKÇA
Rıfat Ilgaz, Yokuş Yukarı, Çınar Yayınları, 2018.
