Başka bir akıma tepki olarak doğan akımlar, ayakları da yere sağlam bastığı takdirde tarihi bir vazifeyi üstlenmiştir bir bakıma. Tek bir çizgide olup hareketsiz kalan bir sanatın gelişmesinin önünü açmış olurlar. Orhan Veli Kanık, Türk edebiyatında tarihi bir vazifeyi üstlenip yerine getirenlerin en cesuruydu belki de. Belirli kalıplara sıkışmış olan Türk şiirinde yaptığı devrim, sığınacak kalıp bulamayacak kadar geliştirdi Türk şiirini. O yeni bir kapı açtığında ismi yoktu hareketinin. Ona “Garip” diyenler de ilerleyen zamanlarda yeni hareketlerin öncüsü olmuştu. Orhan Veli’nin yaptığı tek şey kalıpları yıkmak değil, yeni şiirlerin önünü açmaktı.
Çok az insan anlamıştı Orhan Veli’yi başlarda. Öyle ki, kimseyi beğenmeyen Nurullah Ataç onun hakkında, “Bunca yıldır yazarım, en çok ne ile övünürsün diye sorsalar: Orhan Veli gibi iki üç şairi kimsenin beğenmediği sıralarda anlayıp beğenmiş olmamla övünürüm, derim.” demiştir.
Büyük şairdi Orhan Veli. Farklı zamanlarda tanıştığı Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile el ele vererek başlattığı hareket, Türk edebiyatının yönünü değiştirdi. Herkes gibi vezinle, kafiyeyle başladığı şiirde, herkes gibi olmak istemedi. Şiirin bir yere kısılıp kalamayacak kadar güçlü olduğuna emindi çünkü. Şiirin sınırlarını aşmak, gelecek nesillere geniş imkanlar sunmak niyetindeydi. İnsanlığa hizmet edecek, ona daha iyi bir hayat sağlama peşinde payına düşeni başaracak bir şiir istemişti. Şiirden dışlanan sokak insanını, şiire taşıdı. Süleyman Efendilerin, Montör Sabrilerin sesi, hissi oldu. Herkesin okuyabileceği dilde şiirler yazdı. Vezin ve kafiyeyi şiirinde kullanmamasının güçlü bir sebebi vardı. Vezin ve kafiyenin şiirin imkanlarını daralttığını düşünen şair, şiiri şiir yapanın yine şiir olduğunu düşünmüştü. Hiçbir kalıbı şiirin önünde görmemişti.
Boşa değildir Ataç’ın kendi içinde yaşadığı övgü. Kolay olmamıştır Orhan Veli’yi anlamak. Basit bulan, sıradan sanan çok insan olmuştur. Onun yazdığı şiirlerden bir günde elli tane yazabileceğini iddia edenler olmuştur. Orhan Veli ise açmıştır onların önünü ve buyur etmiştir yazmaya ama hiç kimse bir Orhan Veli olamamıştır.
Darağacı Sanat olarak, “Herkes okusun diye!” çıktığımız bu yola büyük ustayla devam ediyoruz. Orhan Veli arayış içinde bir yolcudur Türk şiirinde. Biz de onun bu yolculuğunu aktarmak istiyoruz sizlere. Kısa ömrüne sığdırdığı ve bizlere sunduğu armağanı olan şiirleri, Bütün Şiirleri adıyla kronolojik bir çerçevede sizlerle buluşturacağız. İlk şiirlerinden Garip dönemine, oradan da hayatının son demine… Bunu yapmaktaki amacımız, bir büyük şairin yolculuğuna sizleri de ortak etmek, onun şiirinde beraberce yürümek.
Agâh Ensar Can
Darağacı Sanat 